Dieta przeciwzapalna w przebiegu endometriozy stanowi jeden z kluczowych elementów terapii. Styl życia i sposób żywienia odgrywają niebagatelną rolę w zachowaniu zdrowia, ale nie tylko! Niejednokrotnie stanowią integralną część procesu leczniczego w przebiegu wielu jednostek chorobowych, w tym również w przebiegu endometriozy. Z pewnością nie można powiedzieć, że prawidłowo zbilansowana, przeciwzapalna dieta wyleczy kobiety z endometriozy. Jednakże dieta przeciwzapalna może przyczyniać się do złagodzenia przykrych skutków choroby.

Prawdopodobnie trafiłaś tutaj, ponieważ problem endometriozy dotyka właśnie Ciebie. Chce Ci pomóc! Jako dietetyk, który w szczególności pragnie wspierać zdrowie kobiet, przygotowałam dla Ciebie artykuł na temat diety przeciwzapalnej w przebiegu endometriozy. Mam nadzieje, że wykorzystasz przygotowaną przeze mnie wiedzę.

dieta przeciwzapalna w przebiegu endometriozy

Artykuł o diecie przeciwzapalnej w przebiegu endometriozy

Słów kilka na temat endometriozy

Endometrioza jest estrogenozależną chorobą zapalną miednicy, charakteryzującą się zagnieżdżeniem i rozrostem tkanki endometrium poza jamę macicy. Dotyczy około 10–15% kobiet w wieku rozrodczym.  Najczęstszymi objawami choroby są bóle miednicy i niepłodność. Endometrioza może przebiegać również bezobjawowo lub towarzyszą jej objawy takie jak: bolesne miesiączkowanie i stany zapalne skóry. Etiologia endometriozy pozostaje wciąż niewyjaśniona, jednak trwają badania nad ustaleniem jej przyczyn.

Obecnie przyjmuje się, że stres oksydacyjny, definiowany jako brak równowagi między reaktywnymi formami tlenu (RFT) a przeciwutleniaczami, może mieć związek z patofizjologią endometriozy, powodując ogólną odpowiedź zapalną w jamie otrzewnej. Reaktywne formy tlenu są naturalnymi produktami metabolizmu tlenu i mediatorami stanu zapalnego. Wiadomo, że modulują rozrost (proliferację) komórek i mają szkodliwe skutki. Postęp endometriozy jest wyraźnie związany ze stresem oksydacyjnym.

Dodatkowo stres oksydacyjny wpływa na płodność u kobiet z endometriozą. Nadmiar wolnych rodników i reaktywnych form tlenu negatywnie oddziałuje na różne funkcje fizjologiczne w układzie rozrodczym: dojrzewanie oocytów, wytwarzanie hormonów przez jajniki, owulacje, implantacja pęcherzyka, tworzenie blastocysty, utrzymanie ciąży.

Wydaje się zatem, że sposób żywienia obfitujący w przeciwzapalne produkty i pokarmy jest szczególnie ważny w profilaktyce endometriozy oraz w jej przebiegu. Bardzo ważne jest, aby również wykluczyć te produkty, które w szczególności nie będę sprzyjać zdrowiu kobiet z endometriozą i będą zaostrzać stany zapalne. Warto jednak zrozumieć, zanim przejdziemy do omówienia diety, czym jest stan zapalny w kilku prostych słowach.

Stan zapalny – czym jest?

Zapalenie to reakcja obronna organizmu w celu m.in. zwalczenia infekcji, usprawnienia procesu naprawy tkanek i ich regeneracji po urazie. Jest to wieloetapowy proces, podczas którego uczestniczą tzw. mediatory zapalne – związki chemiczne wydzielane przez nasze komórki w odpowiedzi na „nieprzyjaciela” lub czynnik obcy, stanowiący zagrożenia dla organizmu. Mediatory zapalne stanowią pewnego rodzaju informację dla układu odpornościowego, że jest to czas na mobilizację sił i wysłanie komórek odpornościowych do walki z wrogim czynnikiem. Szereg różnych związków takich jak cytokiny, leukotrieny, interleukiny, prostaglandyny, immunoglobuliny czy wolne rodniki pełnią funkcję mediatorów zapalnych. Co ciekawe i ważne, część z tych związków powstaje z dietetycznych źródeł. Kwasy tłuszczowe omega-6, które występują głównie produktach odzwierzęcych stanowią podstawowy substrat do syntezy np. prostaglandyn i leukotrienów.

Przewlekły stan zapalny jaki towarzysz endometriozie, ale nie tylko, obecny jest również w przebiegu otyłości, chorób autoimmunologicznych np. Hashimoto czy miażdżycy, prowadzi do uszkodzeń struktur w naszym organizmie, powoduje ból i ogólną dysfunkcję układów w naszym organizmie.

Stan zapalny może wynikać z obecności jednostki chorobowej, ale przyczyn może być wiele. Do głównych przyczyn stanu zapalnego należą:

  • czynniki bakteryjne,
  • wirusowe,
  • pasożyty,
  • uszkodzenie komórek i tkanek,
  • zanieczyszczenia środowiska i toksyny,
  • alkohol, wyroby tytoniowe,
  • środki farmakologiczne.

Dieta w stylu zachodnim, oparta na wysoko przetworzonych produktach, bogata w czerwone mięso, cukry proste, tłuszcze trans, konserwanty, przy niedoborach błonnika pokarmowego, witamin i związków antyoksydacyjnym pochodzących z warzyw i owoców, będzie sprzyjać pogłębieniu stanom zapalnym w organizmie.

Dieta przeciwzapalna w przebiegu endometriozy

Korzyści zdrowotne wynikające z sposobu żywienia opartego na warzywach, owocach i pełnoziarnistych produktach zbożowych są związane zarówno z działaniem przeciwutleniającym, jak również przeciwzapalnym, wywieranym przez szeroką gamę fitochemikaliów obecnych głównie w produktach roślinnych. Związki chemiczne o działaniu przeciwzapalnym skutecznie redukują nadmiar wolnych rodników, wzmacniają bariery antyoksydacyjne organizmu i przyczyniają się do łagodzenia stanu zapalnego w organizmie, sprzyjając zdrowiu. Dlatego dieta przeciwzapalna w przebiegu endometriozy jest szczególnie ważna.

Przeciwutleniacze, czyli nasi wspaniali pogromcy stanów zapalnych, zużywani są przez organizm bardzo szybko, w związku z tym nie wystarczy od czasu do czas sięgnąć po porcję owoców czy warzyw i żyć w przeświadczeniu, że sprawa została załatwiona. Wszystkie związki o działaniu przeciwzapalnym należy regularnie dostarczać wraz z dietą. Zaniedbując nasz sposób żywienia, bazując na sklepowych przekąskach, gotowcach obiadowych, słodyczach, żywności typu fastfood zaostrzamy stan zapalny wynikający z istnienia jednostki chorobowej. Można powiedzieć, że pożaru nie gasimy, a … dolewamy do niego jeszcze benzyny.

Jak powinna wyglądać dieta przeciwzapalna?

Dieta przeciwzapalna w przebiegu endometriozy powinna charakteryzować się dużym udziałem warzyw i owoców. Powinna opierać się na pełnoziarnistych produktach zbożowych, w diecie powinny być obecne orzechy, nasiona i pestki, w szczególności orzechy włoskie. Należy zadbać o jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe, z naciskiem na kwasy tłuszczowe omega-3, które posiadają wysoki potencjał przeciwzapalny. Świetnym rozwiązaniem będzie również włączenie do diety suszonych i świeżych ziół oraz przypraw kuchni azjatyckiej: kurkuma czy imbir. Źródłem białka w diecie powinny być chude mięsa, ryby, jaja i nabiał, jeżeli jest dobrze tolerowany.

Silnym działaniem przeciwzapalnym będę charakteryzować się następujące produkty:

  • Imbir, kurkuma, cynamon, oregano, rozmaryn
  • Tymianek suszony, natka pietruszki, bazylia, czosnek,
  • Łosoś, makrela, olej z łososia
  • Olej rzepakowy, oliwa z oliwek, olej z orzechów włoskich
  • Wiśnie, truskawki, maliny, czereśnie, borówki, jagody, maliny, poziomki, acerola, jagody goji, aronia, porzeczki – nie bój się w okresie jesienno-zimowym wykorzystywać mrożonek, właśnie tych owoców! Dbaj o ich udział w diecie przez cały rok.
  • Warzywa krzyżowe/kapustne: brokuły, kalafior, brukselka, kapusta czerwona, kapusta włoska, pekińska, biała, rzodkiewki
  • Kakao i gorzka czekolada minimum 70% zawartości kakao
  • Orzechy włoskie, awokado, siemię lniane, nasiona chia
  • Zielona herbata
Produkty przeciwzapalne

Grafika o diecie przeciwzapalnej

W diecie przeciwzapalnej w przebiegu endometriozy należy ograniczyć spożycie mięsa czerwonego. Tłuszcze zwierzęce stanowią główne źródło w diecie kwasu arachidonowego, który w procesach metaboliczny wykorzystywany jest do syntezy mediatorów prozapalnych. Z tego względu należy ograniczyć spożycie mięs, a zadbać o nasiona roślin strączkowych, warzywa i owoce, ale również tłuste ryby morskie i orzechy. Staraj się wybierać chude mięso, głównie drób. Dobrym źródłem białka w diecie będzie również jaja i nabiał, szczególnie fermentowane produkty mleczne jak jogurty, kefir i maślanka. Nie wykluczaj ich z diety, jeżeli nie powodują u Ciebie dolegliwości. Dobrą praktyką będzie rezygnacja z cukru i sklepowych słodyczy. Zamiast cukru, można wykorzystać słodziki takie jak stewia, ksylitol czy erytrytol do nadania zdrowym deserom słodkości.

Czego należy unikać?

Zrezygnuj ze spożycia alkoholu. W żadnej formie nie będzie sprzyjać zdrowiu. Podczas spotkań towarzyskich możesz wybrać piwo lub wino bezalkoholowe. Jednocześnie wyeliminuj palenie papierosów i unikaj dymu tytoniowego. Wypalanie jednego papierosa pozbawia nas 50 mg witaminy C, która należy do witamin o działaniu przeciwzapalnym.

Niejednokrotnie pewnie słyszałaś lub czytałaś, że z diety należy wykluczyć gluten. Prawdą jest, że eliminuje się gluten z diety, ale wyłącznie w sytuacji potwierdzonej nietolerancji, alergii lub zdiagnozowanej choroby trzewnej (Celiakia). Żadne z polskich towarzystw naukowych nie zaleca rutynowego wykluczenia glutenu z diety. Musimy pamiętać, że zboża, które zawierają gluten (pszenica, jęczmień, żyto, owies), dostarczają również cennych składników odżywczych jak błonnik pokarmowy, witaminy i składniki mineralne.

W ostatnim kroku zwróć uwagę na obróbkę technologiczną. Unikaj potraw głęboko, długo smażonych. Zadbaj o różnorodne techniki kulinarne w swojej kuchni. Wykorzystuj gotowanie, pieczenie, grillowanie, duszenie. Przykładowo zamiast frytek smażonych w tonie oleju, przygotuj domowe frytki w piekarniku. Przy okazji, koniecznie wypróbuj wersję frytek z batatów. I pamiętaj o ich doprawieniu w pierwszej kolejności ziołami, a niekoniecznie solą – ona tylko i wyłącznie do pokręcenia smaku.

Mam nadzieję, że artykuł okazał się pomocny! Jeżeli chcesz pogłębić swoją wiedzę z zakresu zdrowego odżywiania i wypróbować zdrowe przepisy to serdecznie zapraszam na moje media społecznościowe.

FACEBOOK

INSTAGRAM